Ажилгүйдлийн тэтгэмжийг авахдаа хаана ямар журмаар хаана хандах вэ?

Нийгмийн даатгалын сангаас олгох ажилгүйдлийн тэтгэмжийн тухай хуульд зааснаар ажлаас халагдсан даатгуулагч ажил олгогчтойгоо тооцоо хийж дууссанаас хойш 14 хоног /хүндэтгэн үзэх шалтгаантай бол 3 хүртэл сар/-ийн дотор оршин суугаа нутаг дэвсгэрийнхээ хөдөлмөр эрхлэлтийн алба /байхгүй бол нийгмийн даатгалын байгууллага/-д бүртгүүлэх үүрэгтэй. Ингэснээр даатгуулагч нь ажилгүйдлийн тэтгэмж авах, мэргэжлийн сургалтад хамрагдах боломжтой болно. Ажилгүйдлийн тэтгэмж авах өргөдлөө холбогдох баримт бичгийн хамт оршин суугаа нутаг дэвсгэрийнхээ хөдөлмөр эрхлэлтийн алба /байхгүй бол нийгмийн даатгалын байгууллага/-д гаргах ба өргөдлийг хүлээн авснаас хойш 14 хоногийн дотор шийдвэрлэнэ.

Ажилтан өөрийн буруугаас хөдөлмөрийн нормоо биелүүлээгүй тохиолдолд ажил олгогч цалин хөлсийг хэрхэн олгох вэ?

Ажилтан өөрийн буруугаас хөдөлмөрийн нормоо биелүүлээгүй бол гүйцэтгэсэн ажилд нь тохирсон цалин хөлс олгоно.

Ажил олгогч туслах малчны цалин хөлсийг хэрхэн олгох вэ?

Туслах малчин зөвшөөрсөн бол түүний цалин хөлсний 30-аас илүүгүй хувийг мөнгөн бус хэлбэрээр олгож болно.

Хүүхдийн тэтгэлэг олгох хэлбэр, хугацаа ямар байдаг вэ?

Хүүхдийн тэтгэлгийг мөнгөн хэлбэрээр эсвэл эд хөрөнгөөр олгож болох ба харин хугацааны хувьд сар, улирал, хагас жил, жилээр, эсвэл нэг удаа олгодог.

Хүүхдийн тэтгэлгийн хэмжээ хэдээр тогтоодог вэ?

Хүүхдэд олгох тэтгэмжийг түүний насны байдлыг харгалзан сард нэг хүүхдэд тогтоодог. Тухайлбал, 11 хүртэлх насны хүүхдэд тухайн бүс нутагт тогтоогдсон амьжиргааны доод түвшингийн 50 хувиар; 11-16 нас /суралцаж байгаа бол 18 нас/-тай болон насанд хүрсэн боловч хөдөлмөрийн чадваргүй хүүхдэд амьжиргааны доод түвшингийн хэмжээгээр тус тус тогтоодог байна.

Ямар тохиолдолд гэрлэлтийг хүчин төгөлдөр бус гэж тооцдог вэ?

Бусдад учруулсан материалын хохирлыг нөхөн төлөхөөс зайлсхийх зорилгоор, эсхүл хууль бус үйлдлээ халхавчлах үүднээс гэрлэлтээ хуурамчаар цуцлуулсан нь тогтоогдсон тохиолдолд гэрлэлт цуцлалтыг хүчин төгөлдөр бус гэж тооцдог.

Компанийн хувьцааг тэргүүн ээлжид худалдан авах эрхээ бусдад шилжүүлж болох уу?

Компанийн дүрэмд өөрөөр заагаагүй бол хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийн хувьцаа эзэмшигч нь компанийн болон бусад хувьцаа эзэмшигчийн худалдах хувьцаа, түүнийг худалдан авах эрхийн бичиг болон тэдгээрт хөрвөх үнэт цаасыг гуравдагч этгээдэд санал болгох үнээр өөрийн эзэмшлийн хувьцааныхаа тоонд хувь тэнцүүлэн энэ хууль болон компанийн дүрэмд заасны дагуу тэргүүн ээлжид худалдан авах эрхтэй байдаг. (Компанийн тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.3 дахь хэсэг) Түүнчлэн тухайн компанийн дүрэмд өөрөөр заагаагүй бол хувьцаа эзэмшигч нь бусад хувьцаа эзэмшигчийн хувьцааг тэргүүн ээлжид худалдан авах эрхээ бүхэлд нь буюу зарим хэсгийг нь хэрэгжүүлэх, эсхүл энэ эрхээ бүхэлд нь буюу зарим хэсгийг нь бусад хувьцаа эзэмшигчид шилжүүлэх эрхтэй болно. (Компанийн тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.8 дахь хэсэг)

Ямар тохиолдолд хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын шийдвэр хүчин төгөлдөр болдог вэ?

Компанийн тухай хууль болон компанийн дүрэмд зааснаас дээгүүр хувь тогтоогоогүй, эсхүл хуульд өөрөөр заагаагүй бол төлөөлөн удирдах зөвлөл /байхгүй бол гүйцэтгэх удирдлага/-ийн гишүүдийг сонгохоос бусад асуудлаар гаргах шийдвэр хуралд саналын эрхтэй оролцож байгаа хувьцаа эзэмшигчдийн олонхийн саналаар хүчин төгөлдөр болно.

Компанийн ээлжит хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хэзээ болдог вэ?

Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг төлөөлөн удирдах зөвлөл /байхгүй бол гүйцэтгэх удирдлага/-ийн шийдвэрээр санхүүгийн жил дууссанаас хойш дөрвөн сарын дотор зарлан хуралдуулна.

Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг ямар тохиолдолд хүчингүй болгодог вэ

Дараах тохиолдолд Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Засаг дарга газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг хүчингүй болгоно: • эрхийн гэрчилгээ эзэмшигч газрын тухай хууль тогтоомж, газар эзэмших гэрээний нөхцөл, болзлыг удаа дараа буюу ноцтой зөрчсөн; • газрыг хүн амын эрүүл мэнд, байгаль хамгаалал, үндэсний аюулгүй байдлын ашиг сонирхолд харшаар ашигласан нь эрх бүхий байгууллагын дүгнэлтээр тогтоогдсон; • шилжүүлж авсан эрхийн гэрчилгээгээ улсын бүртгэлд бүртгүүлж, шинээр гэрээ байгуулаагүй; • байгаль орчны нөлөөлөх байдлын үнэлгээгээр тавигдсан шаардлагыг биелүүлээгүй, энэ хуулийн 31.4-т заасны дагуу палеонтологи, археологи, угсаатны урьдчилсан хайгуул, судалгаа хийлгээгүй, зөвшөөрөл аваагүй нь тогтоогдсон; • эрхийн гэрчилгээ эзэмшигч газрын төлбөрөө хугацаанд нь бүрэн төлөөгүй; • хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр гэрээнд заасан зориулалтын дагуу тухайн газраа 2 жил дараалан ашиглаагүй. • газар эзэмших эрхтэй этгээд нь Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хууль, Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуульд заасны дагуу холбогдох татварыг тодорхойлж тайлагнаагүй, үнэлгээ тооцоход шаардагдах мэдээллийг санаатайгаар нуун дарагдуулсан, худал мэдүүлж тайлагнасан.

Газар эзэмших эрхийн хугацааг хэрхэн сунгуулдаг вэ

Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээний хүчин төгөлдөр байх хугацаа дуусахаас 30-аас доошгүй хоногийн өмнө эзэмшигч нь хугацаа сунгуулах тухай хүсэлтээ тухайн шатны Засаг даргад гаргах бөгөөд дараахь баримт бичгүүдийг хавсаргана: • газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ; • газрын төлбөрийг төлсөн тухай баримт; • байгаль орчны нөлөөллийн үнэлгээгээр гарсан дүгнэлтийг хэрэгжүүлсэн талаарх тодорхойлолт.

Урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулах шаардлагагүй актад хэзээ нэхэмжлэл гаргах вэ?

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.3-д зааснаар шүүхэд шууд хандахаар хуульд заасан бол тухайн хуульд заасан хугацаанд, хэрэв хугацаа заагаагүй бол шийдвэрийг мэдэгдсэнээс хойш 30 хоногийн дотор шүүхэд нэхэмжлэл гаргана.

Санхүүгийн түрээсийн зүйлд ямар эд хөрөнгө хамаардаг вэ?

Санхүүгийн түрээс /ЛИЗИНГ/-ийн тухай хуульд Барилга байгууламж, тоног төхөөрөмж, тээврийн хэрэгсэл зэрэг ашиглалтын явцад үндсэн шинж чанараа алддаггүй, үндсэн хөрөнгөд хамаарах биет эд хөрөнгө санхүүгийн түрээсийн зүйл байж болно гэж заасан байна.

Асран хамгаалах, харгалзан дэмжих төрөл, садангүй хүн нийгмийн халамжаас ямар үйлчилгээ авах боломжтой вэ?

Төрөлжсөн асрамжийн үйлчилгээг асран хамгаалах, харгалзан дэмжих төрөл, садангүй бөгөөд бие даан амьдрах чадваргүй, ганц бие, байнгын эмчилгээ, асаргаа шаардагдах ахмад настан болон хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, түүнчлэн хүнд нөхцөлд байгаа хүүхдийг байрлуулан хоол, хувцас, эмнэлэг, соёл, ахуй, сэтгэл зүй, асаргаа сувилахуйн үйлчилгээ үзүүлэх, тэдний амьдралын хэвийн нөхцөлийг бүрдүүлэх, хууль ёсны эрх ашгийг нь хууль тогтоомжид заасны дагуу хамгаалах үйл ажиллагааг явуулдаг.

Зээлийн гэрээг ямар хэлбэрээр байгуулах ёстой вэ?

Зээлийн гэрээг бичгээр байгуулна. Иргэд хоорондын энгийн зээлийн гэрээг амаар байгуулж болох боловч маргаан үүссэн тохиолдолд талуудын хоорондын асуудлыг шийдвэрлэхэд хүндрэл учрах нь бий. Амаар байгуулсан гэрээний зохицуулалтыг нотлох боломжгүй байхаас гадна хүү, алданги тооцох боломжгүй. Иймээс хүү тогтоосон зээлийн гэрээг заавал бичгээр байгуулсан байх шаардлагатай.

Шинээр баригдах барилгад хөрөнгө оруулахад тухайн барилгын ямар мэдээлэл (баримт бичиг)-ийг шалгах вэ?

Шинээр баригдах барилгад хөрөнгө оруулахтай холбогдуулан дараах баримт бичгүүд болон эдгээртэй адилтгах бусад баримт бичгүүдтэй урьдчилан танилцах нь зүйтэй. Үүнд:  Газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ, газар эзэмших эрхийн гэрээ болон кадастрын зураг;  Барилгын архитектур төлөвлөлтийн даалгавар, түүнд холбогдох баримт бичиг;  Барилгын эскиз зураг батлуулсан хувь, түүнд холбогдох баримт бичиг;  Техникийн нөхцөлүүд (Ус сувгийн удирдах газрын техникийн нөхцөл, Дулааны техникийн нөхцөл, Монголын цахилгаан холбооны техникийн нөхцөл, Улаанбаатар цахилгаан түгээх станцийн техникийн нөхцөл гэх мэт);  Барилгын зураг төсөл, экспертизээр батлуулсан хувь (Эскиз зураг, Барилга архитектурын зураг; Барилга бүтээцийн зураг; Гадна цахилгааны зураг; Дотор цахилгаан, гэрэлтүүлэг, холбоо дохиоллын зураг; Гадна, цэвэр бохир ус, халаалтын зураг; Дотор цэвэр бохир ус, халаалтын зураг; Агаар сэлгэлтийн зураг, Бусад дэд станц, байгууламжийн зураг; Эдийн засгийн тооцоо гэх мэт)  Барилгын ажлыг эхлүүлэх, үргэлжлүүлэх зөвшөөрөл, түүнд холбогдох баримт бичиг зэрэг орно. Тухайн барилгын зориулалтыг анхааран зохих зөвшөөрлүүдэд уг зориулалтаар барилга барихыг зөвшөөрсөн эсэхийг шалгана уу.

Инновацийн төсөлд ямар шаардлагыг тавьдаг вэ?

Инновацийн тухай хуулийн 14.1-д зааснаар дараах гурван шаардлагыг тавьдаг байна. Үүнд: 1. Инновацийг бий болгох нэгдсэн зорилго бүхий саналыг агуулсан байх; 2. Хэрэгжүүлэх гэж байгаа төслийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний давтагдаагүй байдал, эсхүл аж үйлдвэрийн оюуны өмчийн эрхийн баталгаажилтыг нотолсон байх; 3. Инновацийн төслийн техник, эдийн засгийн үндэслэл болон үр ашгийн тооцоог хийсэн байх.

Инноваци гэж юу вэ?

Инновацийн тухай хуулийн 3.1.1-д зааснаар "инноваци" гэж шинэ мэдлэгийг баялаг болгон хувиргах үйл ажиллагааны үр дүнд бий болсон бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, маркетинг, зохион байгуулалтын арга, шийдлийг хэлнэ.