Ажил олгогчоос үл шалтгаалсан нөхцөл байдал бүхий төрийн байгууллагын шийдвэрийн улмаас, эсхүл ажилтнаас үл шалтгаалах сул зогсолтын хугацаанд түүнийг өөр ажилд шилжүүлэх боломжгүй бол сул зогсолтийн үеийн олговор олгох уу ?

Ажил олгогчоос үл шалтгаалан гэнэтийн буюу давагдашгүй хүчний шинжтэй нөхцөл байдал, Гамшгаас хамгаалах тухай хуулийн 4.1.2-т заасан аюулт үзэгдэл, эрх бүхий төрийн байгууллагын шийдвэрийн улмаас, эсхүл ажилтнаас үл шалтгаалах сул зогсолтын хугацаанд түүнийг өөр ажилд шилжүүлэх боломжгүй бол түүнд үндсэн цалингийнх нь 60-аас доошгүй хувьтай тэнцэх хэмжээний олговор олгох бөгөөд олговрын хэмжээ нь хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс доогуур байж болохгүй. Эх сурвалж: Иргэний хууль 116 дугаар зүйлийн 116.1

Хөдөлмөрийн норм биелүүлээгүй бол ажил олгогч ажилтанд цалин хөлс, олговор олгох уу?

Хөдөлмөрийн нормоо биелүүлээгүй нь ажилтны буруугаас шалтгаалаагүй бол гүйцэтгэсэн ажилд нь ногдох цалин хөлс болон үндсэн цалингийн зөрүүтэй тэнцэх хэмжээний олговор олгоно. Ажилтан өөрийн буруугаас хөдөлмөрийн нормоо биелүүлээгүй бол гүйцэтгэсэн ажилд нь тохирсон цалин хөлс олгоно. Эх сурвалж: Иргэний хууль 114 дүгээр зүйлийн 114.1, 114.2

Хөдөлмөрийн гэрээг туршилтын хугацаагаар ажиллуулж болох уу?

Шинээр ажилд орж байгаа ажилтан хөдөлмөрийн дотоод журмаар тогтоосон туршилтын хугацаанд хөдөлмөрийн гэрээ байгуулж болно. Энэхүү гэрээний хугацаа нь 3 сараас илүүгүй байх бөгөөд талууд тохиролцсоноор гэрээг нэг удаа гурван сараас илүүгүй хугацаагаар сунгаж болно. Мөн туршилтаар ажиллах ажилтны үндсэн цалинг тухайн ажлын байрны үндсэн цалингаас багагүй байхаар тогтоох бөгөөд түүнд нэмэгдэл, нэмэгдэл хөлс, шагнал урамшуулал, олговрыг энэ хуульд заасны дагуу олгохоор хуульчилсан. Эх сурвалж: Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 62.3, 64.2 дугаар зүйл

Гэрээслэгч бүх эд хөрөнгөө хууль ёсны өвлөгч биш этгээдэд гэрээслэн үлдээсэн тохиолдолд хууль ёсны өвлөгчдөд өв өвлүүлэх боломжтой юу?

Гэрээслэгч бүх эд хөрөнгөө хууль ёсны өмчлөгч бус этгээдэд гэрээслэх тохиолдолд өвлүүлэгчийн насанд хүрээгүй буюу хөдөлмөрийн чадваргүй, түүнчлэн түүнийг нас барсан хойно төрсөн хүүхэд, түүний асрамжинд байсан хөдөлмөрийн чадваргүй нөхөр /эхнэр/, төрүүлсэн болон үрчилсэн эцэг, эх, хууль ёсны бусад өвлөгчдөд хуульд зааснаар өвлүүлбэл зохих хөрөнгийн хоёрны нэгээс багагүй хэсгийг заавал өвлүүлнэ. Ийнхүү заавал өвлүүлэх хэсгийн хэмжээг тодорхойлохдоо хуваарьт болон дундаа хамтран өмчлөх эд хөрөнгийн өвлүүлэгчид оногдох хэсгийг оролцуулан тооцно.

Гэрлэгчид хөрөнгийн эрхээ гэрээгээр зохицуулж болох уу?

Гэрлэгчид гэрлэгч тус бүрээс өрхийн төсөв, зардлыг хариуцах журам, гэрлэлтийг цуцалсан нөхцөлд ногдох хөрөнгийг тодорхойлох, хөрөнгийн эрхтэй холбогдсон бусад нөхцөлийг хуульд нийцүүлэн байгуулсан гэрээний үндсэн дээр зохицуулж болно. Эх сурвалж: Иргэний хуулийн 132.1

Шүүхэд хандахгүй гэрлэлтээ цуцлуулж болох болов уу?

Гэр бүлийн тухай хуулийн 13.1-т зааснаар хэрэв гэрлэгчид гэрлэлтээ цуцлуулахыг харилцан зөвшөөрсөн, 18 хүртэлх насны хүүхэдгүй, эд хөрөнгийн маргаангүй тохиолдолд гэрлэгчид энэ тухай тус тусдаа өргөдөл бичиж, гарын үсгээ зуран улсын бүртгэлийн байгууллагад өгч, гэрлэлтээ цуцлуулах боломжтой.

Аж ахуйн нэгж гэж юуг хэлэх вэ?

"Аж ахуйн нэгж" гэж улсын бүртгэлд бүртгэгдэж, аж ахуйн үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа компани, нөхөрлөл, хоршоо, төрийн болон орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоотой үйлдвэрийн газар, тэдгээртэй адилтгах орлогын албан татвар төлөх үүрэг бүхий хуулийн этгээд, хуулийн этгээдийн эрхгүй этгээд болон үндсэн үйл ажиллагаа нь ашгийн бус боловч бараа борлуулах, ажил гүйцэтгэх, үйлчилгээ үзүүлж орлого олсон дотоод, гадаадын хуулийн этгээдийг хэлнэ. Эх сурвалж: Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1.1

Компанийн дүрмийн болон гэрчилгээний хуулбарыг хаанаас авах вэ?

Компанийн дүрмийн хуулбар бусад холбогдох баримт бичгийн хуулбарыг харьяалал харгалзахгүйгээр Нийслэлд Улсын бүртгэлийн 28 нэгж болон орон нутгийн улсын бүртгэлийн хэлтсээс өөрийн биеэр очиж эсхүл итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөрөө дамжуулан авах боломжтой.

Хуулийн этгээдийн дүрэм, гэрчилгээ, холбогдох баримт бичгийн хуулбарыг хаанаас авах вэ?

Хуулийн этгээдийн дүрмийн хуулбар бусад холбогдох баримт бичгийн хуулбарыг харьяалал харгалзахгүйгээр Нийслэлд Улсын бүртгэлийн 28 нэгж болон орон нутгийн улсын бүртгэлийн хэлтсээс биечлэн очиж авах боломжтой.

Газар өмчлөх эрх ямар тохиолдолд дуусгавар болох бэ?

“Монгол улсын иргэнд газар өмчлүүлэх тухай” хуулийн 31.1-т заасны дагуу өмчийн газраа бусад иргэний өмчлөлд шилжүүлснээр, газар өмчлөх эрхээсээ татгалзсанаар, газар өмчлөгч иргэн Монгол улсын харьяатаас гарснаар, хууль тогтоомжид заасан бусад үндэслэлээр тус тус дуусгавар болно. Эх сурвалж: Газрын тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.1дэхь хэсэг

Захиргааны хэргийн шүүх хэргийг хэд хоногийн дотор шийдвэрлэх ёстой вэ?

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 63 дугаар зүйлд зааснаар шүүгч захиргааны хэрэг үүсгэсэн өдрөөс хойш 60 хоногийн дотор хянан шийдвэрлэх ба шаардлагатай тохиолдолд тухайн шүүхийн шүүгчдийн зөвлөгөөнөөс эхний удаа 30 хүртэл хоногоор, хоёр дахь удаагаа 15 хүртэл хоногоор сунгаж болно.

Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулиар захиалагч ямар үндэслэлээр нэг эх үүсвэрээс худалдан авах аргыг хэрэглэж болох вэ?

Захиалагч дараах нөхцөлд нэг эх үүсвэрээс худалдан авах аргыг хэрэглэж болно:  оюуны өмчийн эрхийг хамгаалах шаардлагаар бараа, ажил, үйлчилгээг үйлдвэрлэгч оюуны өмчийн эрх эзэмшигч, эсхүл түүнээс лицензийн гэрээний дагуу ашиглах эрх авсан албан ёсны нэг этгээд гүйцэтгэх боломжтой бол;  олон улсын чанарын шаардлага хангасан хүний эм, эмнэлгийн хэрэгсэл, биобэлдмэл, вакциныг гадаад улсын үйлдвэрлэгчээс, эсхүл олон улсын байгууллагаас шууд болон дамжуулан худалдан авах бол;  нээлттэй тендер шалгаруулалтын аргаар худалдан авсан барааны нэмэлт нийлүүлэлт анхны гэрээний үнийн 20 хувиас хэтрэхгүй нөхцөлд анхны гэрээний дагуу нийлүүлсэн бараа, тоног төхөөрөмжийн зарим хэсгийг солих, засварлах болон нэмж нийлүүлэх үед нийлүүлэгчийг өөрчлөх нь захиалагч өөр төрлийн техникийн үзүүлэлттэй материал авахад хүргэх, энэ нь ашиглалт болон засвар үйлчилгээнд техникийн хүндрэл учруулах, эсхүл үргүй зардал гаргахаар бол;  нээлттэй тендер шалгаруулалтын аргаар худалдан авсан ажлын нэмэлт ажлын өртөг анхны гэрээний үнийн 15 хувиас хэтрэхгүй нөхцөлд тендер шалгаруулалтаар худалдан авсан ажлын нэмэлт болон түүнтэй ижил ажлыг давтан хийх тохиолдолд дахин тендер шалгаруулалт явуулснаар илүү сайн санал ирэхгүй гэж үзсэн бол;  төрийн болон орон нутгийн өмчийн музей болон галерейн сан хөмрөгийг баяжуулах зорилгоор түүх, соёлын хөдлөх дурсгалт зүйлийг нэг өмчлөгчөөс худалдан авах шаардлага үүссэн бол;  төрийн болон орон нутгийн өмчит, өмчийн оролцоотой хуулийн этгээдийн үйлдвэрлэлд шаардлагатай тоног төхөөрөмжийн зарим хэсгийг солих, засварлах үед үйлдвэрлэгчийг өөрчлөх нь захиалагч өөр төрлийн техникийн үзүүлэлттэй материал авахад хүргэх, ашиглалт болон засвар үйлчилгээнд техникийн хүндрэл учруулах нөхцөлд тухайн бараа, тоног төхөөрөмжийн үйлдвэрлэгчээс худалдан авах бол.

Үүрэг гүйцэтгүүлэгч нь үүргийн гүйцэтгэлийг хүлээн авах хугацааг хэтрүүлсэн, эсхүл түүний оршин суугаа /оршин байгаа/ газар нь тодорхой бус бол үүрэг гүйцэтгэгч нь ямар үүрэгтэй вэ?

Үүрэг гүйцэтгэгч нь үүргийн зүйлийг уул үүргийг гүйцэтгэвэл зохих газрын нотариатад, мөнгө буюу үнэт цаасыг нотариатаар дамжуулан банкинд хадгалуулахаар шилжүүлэх үүрэгтэй. Энэ тохиолдолд үүрэг гүйцэтгэгч үүргээ гүйцэтгэсэнд тооцогдож, үүргээс чөлөөлөгдөнө.

Банк зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх эрх бүхий этгээд, мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдээс олгох зээлд анзыг хэрхэн тусгах вэ?

Банк, зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх эрх бүхий этгээдээс олгох зээлд анзыг хэрэглэхгүй байх талаар Иргэний хуулийн 452 дугаар зүйлийн 452.2 дахь хэсэгт заасан байдаг. Энэ утгаараа зээлийн үйл ажиллагаа байнга, ашиг олох зорилгоор эрхэлж буй этгээд анз (алданги, торгууль) хэрэглэхгүй, зөвхөн нэмэгдүүлсэн хүү тооцох зарчимтай.

Шүүхийн шийдвэр гараад 3 жил өнгөрсөн бол шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаа явуулж болох уу?

Болно. Шүүхийн тусгай архивт хүсэлт өгөн гүйцэтгэх хуудас бичигдээгүй гэсэн тодорхойлолтыг гарган авахуулж хавсаргаснаар шүүхэд гүйцэтгэх ажиллагаа явуулах захирамж гаргуулахаар хүсэлт өгөх боломжтой.

Тусгайлсан журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэхэд үнийн дүн хамаарахгүй ямар маргаанууд хамаарах вэ?

Дараах нэхэмжлэлийг үнийн дүнгээс үл хамааран шүүх тусгайлсан журмаар хянан шийдвэрлэнэ. Үүнд: 1. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх зорилгоор эд хөрөнгө, эрхийг битүүмжлэх, хураах, үнэлгээ тогтоох, албадан дуудлага худалдаа явуулах ажиллагаатай холбоотой гомдол; 2. Бүх төрлийн гэрээний дагуу мөнгөн хөрөнгө гаргуулах гэрээний үүргийн гүйцэтгэлийг барьцааны зүйлээс хангуулах нэхэмжлэл; 3. Ажилд эгүүлэн тогтоосон хүчин төгөлдөр шүүхийн шийдвэрийг үндэслэн ажилгүй байсан хугацааны дундаж цалин хөлстэй тэнцэх олговор гаргуулах нэхэмжлэл. Эх сурвалж: ИХШХШтХ-ийн 75 штрих 1-р зүйлийн 2 дахь хэсэг

Өв залгамжлалын холбогдолтой маргааныг тусгайлсан журмаар шийдвэрлүүлэх боломжтой юу?

Гэр бүл, өв залгамжлалын холбогдолтой бүх төрлийн хэрэгт тусгайлсан журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх журам үйлчлэхгүй болно. Эх сурвалж: ИХШХШтХ-ийн 75 штрих 1 дүгээр зүйлийг 5 дахь хэсэг

Согтуурсан, мансуурсан хүнд тээврийн хэрэгслийн жолоог шилжүүлсэн бол ямар ял, шийтгэл оногдуулах вэ?

“Согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн хүнд тээврийн хэрэгслийн жолоог шилжүүлсэн бол хүнийг нэг зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.” гэж заасан заасны дагуу уг асуудлыг эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх харьяалан шийдвэрлэнэ. (Зөрчлийн тухай хуулийн 14.7 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэг)